Z początkiem poprzedniego roku użytkowanie wieczyste przestało istnieć, a właściciele nieruchomości do grudnia 2019 mieli otrzymać zaświadczenia o przekształceniu. Jednak nadal wiele samorządów takich zaświadczeń nie wydało.
Automatyczne przekształcenie użytkowania wieczystego
Użytkowanie wieczyste z nastaniem stycznia 2019 zostało automatycznie przekształcone w prawo własności, a dotychczasowi użytkownicy wieczyści stali się właścicielami gruntów. Z tego tytułu zobowiązani są do uiszczenia opłaty przekształceniowej. Mogą jednak skorzystać z bonifikaty, która w niektórych samorządach wynosi nawet 99%. Warunkiem jest złożenie odpowiedniego wniosku, a do tego potrzebne jest zaświadczenie o przekształceniu, które do tej pory wielu właścicielom nie został jeszcze wydane. Ilość dokumentów do wydania przerosła możliwości przerobowe urzędów mimo zaangażowania dodatkowych pracowników. A do w całym kraju było łącznie niemal 2,5 mln zaświadczeń, z tego największa część przypada na Warszawę. Z opóźnieniami zmagają się również urzędy we Wrocławiu, Krakowie i Katowicach.
„Przy tak pokaźnych zasobach jak w naszym mieście określone w ustawie terminy są praktycznie nierealne. Szacuje się, że proces wydawania zaświadczeń zakończymy w 2021 roku” – wyjaśnia gazecie wyborczej Urząd Miasta w Katowicach.
Co istotne dla nowych właścicieli, brak zaświadczenia w terminie nie powoduje, że możliwość skorzystania z bonifikaty przepadła. Aby prawa tego nie stracić, należy w ciągu dwóch miesięcy od otrzymania zaświadczenia zgłosić zamiar wniesienia opłaty jednorazowej i skorzystania z bonifikaty we właściwym urzędzie. Opłata przekształceniowa rozłożona jest na roczne rat, a jeśli ktoś chce skorzystać z bonifikaty, musi ją wnieść jednorazowo.
Zakres przekształcenia prawa użytkowania
Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego dotyczyło wyłącznie gruntów wykorzystywanych na cele mieszkaniowe. Zgodnie z ustawową definicją mowa tu o działkach, na których znajdują się budynki, w których ponad połowa lokali to lokale mieszkalne. Od 1 stycznia 2019 roku użytkownicy wieczyści takich gruntów stali się automatycznie ich właścicielami i nie muszą oni załatwiać żadnych związanych z tym formalności. Zaświadczenia tak czy inaczej zostaną wydane wszystkim, jednak w przyspieszonym trybie chciały je uzyskać osoby planujące skorzystać z bonifikaty. “Otrzymuje się je do domu od właściwego urzędu miasta lub gminy. W zaświadczeniu znajdzie się także informacja o wysokości rocznej opłaty za przekształcenie i okresie jej wniesienia” – wyjaśnia Ministerstwo Rozwoju. W przypadku rozłożenia opłaty za przekształcenie na raty, jej roczna wysokość nie będzie wyższa niż ta, jaką właściciele płacili za użytkowanie wieczyste gruntu. W tym wariancie opłata zostaje rozłożona na 20 rocznych rat.
MR zauważa również, że nie wszystkie miasta wprowadziły warunek, aby do skorzystania z bonifikaty uprawniało wniesienie opłaty jednorazowej w pierwszym roku po przekształceniu. “W tych miastach, które nie wprowadziły gradacji bonifikat w zależności od upływu lat od przekształcenia, z najwyższej bonifikaty możemy korzystać przez cały okres wnoszenia opłat” – wyjaśnia resort.
“Dzięki przepisom – które pozwoliły na przekształcenie użytkowania wieczystego we własność – mieszkańcy nie będą już płacić za użytkowanie wieczyste w nieskończoność, nie przybliżając się do własności. Mają przede wszystkim gwarancję tego, że przez okres 20 lat, gdy będą spłacać własność, opłaty nie wzrosną w wyniku wzrostów wartości gruntu” – Ministerstwo Rozwoju uzasadnia potrzebę wprowadzenia tej zmiany.
