Po wybuchu pandemii rząd wprowadził zakaz eksmisji z mieszkań w ramach tzw. tarczy antykryzysowej. Obecnie przepisy te zostały częściowo zmienione ze względu na wzmożone zapotrzebowanie na mieszkania do wynajęcia, które obserwujemy od czasu, gdy do Polski zaczęli przybywać uchodźcy z Ukrainy. Presję wywierają także właściciele mieszkań, którzy nie mogą zarabiać na swoich nieruchomościach zajętych przez nieuczciwych najemców. Wkrótce w przepisach mają zostać wprowadzone kolejne zmiany.
Zakaz eksmisji z mieszkań obowiązuje od 31 marca 2020 roku. Został wprowadzony na mocy ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Przepis, zgodnie z którym w czasie trwania stanu epidemii nie wykonuje się tytułów wykonawczych nakazujących opróżnienie lokalu mieszkalnego, dał ochronę lokatorom, ale także osobom, które w wyniku licytacji komorniczej utraciły prawo własności lokalu oraz tym, którzy poddali się dobrowolnie egzekucji z aktu notarialnego.
W praktyce właściciele mieszkań na wynajem nie mieli możliwości usunięcia z nich lokatorów, niezależnie od tego, jak długo nie płacili oni czynszu. Nawet osoby posiadające prawomocny wyrok sądu o nakazie eksmisji, nie mogły przeprowadzić tej procedury. W ostatnich tygodniach wraz ze spadkiem liczby zakażeń koronawirusem rząd sukcesywnie znosi kolejne obostrzenia. W planach jest także zlikwidowanie przepisu o zakazie eksmisji. Do Rzecznika Praw Obywatelskich zaczęły już wpływać skargi od właścicieli mieszkań, domagających się zniesienia przepisów, które w praktyce dawały nieuczciwym najemcom możliwość zajmowania lokali mieszkalnych, pomimo że nie regulowali oni czynszu. Eksperci również podkreślają, że przepis zakazujący wykonywania tytułów wykonawczych nakazujących opróżnienie lokalu mieszkalnego w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, który wprowadzono wraz z wybuchem pandemii Covid-19 powinien już zostać zlikwidowany, tak jak zniesionych zostało wiele innych obostrzeń w innych dziedzinach życia społecznego.
W związku z napływającą do Polski falą uchodźców z Ukrainy i coraz większym zapotrzebowaniem na mieszkania do wynajęcia, w marcu wprowadzono regulacje, które likwidują „tarczę covidową” w ramach ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. Wkrótce prawo w tym zakresie ma zmienić się jeszcze bardziej i wrócić ma możliwość prowadzenia licytacji komorniczych nieruchomości. Statystyki pokazują, że w związku zakazem prowadzenia egzekucji komorniczych, w 2020 r. w drodze licytacji sprzedano o ponad 2000 mniej nieruchomości, niż miało to miejsce w roku 2019. Eksperci zauważają jednak, że zakaz ten nie rozwiązał żadnego problemu, spowodował tylko wzrost długów osób nim objętych. Sądy mogą natomiast zostać zalane wnioskami o wyznaczenie licytacji, pomimo że działa już system do przeprowadzenia licytacji w drodze elektronicznej.
